Sevgili Hemşehrilerimiz ,Kaletepe buluşma noktasına hoşgeldiniz. Uzun bir aradan sonra tekrar sizinle buluştuk.

Sitemizin  tüm içeriğiyle  sizlere hizmet verebilmesi için uğraş vermekteyiz.. Sizlerden gelebilecek katkılarla sitemizin içeriği ayrıca zenginlik kazanacaktır. 

Zeki Öztürk&Hüseyin Öztürk

 

     

Köyümüze Özel Deyim ve Kelimeler

      KÖYÜMÜZDE KULLANILAN BAZI KELİME VE DEYİMLER

a

Aba:Ana, Anne

Acer: Yeni,taze

Ağa:Baba

Ahraz: Dilsiz, konuşma özürlü

Aklı erik: Yetişkin, aklı başında

Alayı: Hepsi

Allah seni helal süt emmişlere eş etsin: Allah sana anlayışlı, temiz bir eş nasip etsin.

Ananmak: Yuvarlanmak

Anşe: Ayşe

Arnı: Alın

Ayı:Topaç

Aş:Yemek

b

Bacı: Yenge, Örnek: Anşebacı, Gelinbacı

Bahhele: Bakarmısın?

Balak: Camız yavrusu, malak.

Bayakki: Demin ki

Bayaktan:Deminden

Bilezik: Ekinlerin düvenle sürülmesi sırasında kar veya yağmur gelmesi halinde ıslanmaması için üzerine düvenlenmemiş sap atma işi

Bıdır bıdır: Konuşarak gürültü yapma.

Bıdırdamak: Söylenmek

Bıldır: Geçen yıl

Bibi:Hala

Biz: Deri dikişlerinde  dikiş iğnesinin geçeceği deliği açan alet.

Boo eh:Acılı bir şey yedikten sonra veya acaip durumda söylenir.

Bostan:1.Sebze ve meyve ekilen yer, 2. Karpuz

Boz: Ekilmemiş sert toprak, renk

Böör: Böbrek, Yan

Buğatmak: Bunaltmak, Kızdırmak

c

Cabe: Bedava

Camız:Manda

Ciara (cuvara):Sigara

Cereme:Ceza, zulüm

Cılk:Bozulmuş yumurta

Cıncık: Cam kırıkları

Cırık: Etin yağlı kısmı

Cibicik: Alkış

Cilis: çok

Ciddirmek: 1.İşemek, 2. Sızdırmak

Cücük: tavuk veya kuş yavrusu, civ civ

Culuk: Hindi

Ç

Çaardek: Çekirdek

Çağ: Lavabo,banyo

Çalgı: Sokak Süpürgesi

Çalkama: Ayran

Çardak:Orman içerisinde hayvanların gece barındıkları ağıl.

Çemkirme: Cevap verme!

Çene:1. Ağızın alt bölümü, 2. Köşe (Ör.Evin çenesinde

Çerci:Kuruyemiş vb şeyler satan ve at veya arabayla dolaşan satıcı

Çeç: Buğday, arpa gibi tahılların tanelerinin toplamı

Çığırmak: Çağırmak/Söylemek (Türkü/Şarkı)

Çıkılamak: Koymak, sarmak (Şekeri mendile çıkıla)

Çıngı: Yanan malzeden havaya çıkan veya bacadan dışarı çıkan küçük ateş

Çiğit: Çekirdek

Çimmek: Yıkanmak

Çot: Topal, sakat

Çolak: Sakat

Çul: sergi için kullanılan kendirden dokunmuş örtü, mecazi giysi

d

Darha:Satır

Depik: Tekme

Dinelmek:Ayakta durmak, Ayakta beklemek

Domatca: Patates

Dölek: uslu.

Dölek durmak: Usluca beklemek, yaramazlık yapmamak, rahat durmak

e

Eline sağlık, babana rahmet: Ellerin dert görmesin, daim sağlıklı olsun, seni yetiştiren babana Allah rahmet eylesin.

Ellaam:Herhalde

Emmi:Amca

Evriağaç: Ekmek pişirirken ekmeği çevirmeye yarayan araç .

Evlek: Ekin tarlalarında yaklaşık beş adım eninde bir alan

Eğleşmek (Ağleşmek): Oyalanmak

f

Farenin (Sıçanın) çişi denize fayda:Yapılan işin azı olmaz, iş iştir

Firek:Anahtar

g

Gabala: Toptan, hepsi

Gaçmak: Çekilmek, Koşmak

Galız:Orak

Gafle gafle:Kısım kısım, bölüm bölüm, yavaş yavaş

Gambak: Yontulan ağacın kabukları

Gavsara: Tahılambarı

Geri: Sele şeklinde ağaçtan yapılan saman taşıma aracı

Geven veya Kefen: Dağda bayırda yetişen ve yuvarlak tepsi şeklinde olan dikenli, sağlam köklü ot.

Gıran girmek: Ölmek, zehirlenerek ölmek

Gırım gırım gırılmak: çok kibarlık göstermek

Gırışkan: Şımarık

Gırışmak:1.Şımarmak, 2.Paylaşmak, 3. Havalara girmek, Hava atmak

Gi!: Ey, öylemi  (isim sonunda

Giçişmek: Kaşınmak

Go:ham, olmamış

Gobel: Küçük çocuk

Gopmak: koşmak

Gozel:Görümcelere hitap ederken, Örnek: Anşegozel!

Göbek:Yorganın iç astarı

Göresi gelmek: özlemek

Göynek:Atlet

Göz: Evlerde oda

Gözer: Büyük ve iri gözenekli kalbur

Guşene: Küçük tencere

Gümana: Boşuna

h

Hacet:Alet, malzeme

Hala:Teyze

Hasas:Köy bekçisi

Hazlanmak: Beğenmek

Hela: Tuvalet, WC, kenef

Helke: Bakırdan yapılmış içi kalaylı su taşıma kovası

Horanta: Aile

Hüddemci: Dümen çeviren, aldatan.

ı

Icıcık/Icıh: Az

Iğralamak: Sallamak

Irasına getirmek: Denk düşürmek, uygun zamanda yakalamak

Irgat: Tarlada çalışan

Irgatlık: Hasat zamanı

Ismarıç: Sipariş

İ

İlaan: Leğen

İlik: Düğme

İle mi (lemi): Öyle mi, Örnek: İle mi bo!

İmirsek: çok düşkün, aşırı sevgi

ipdi: önce, iptiden/önceden

İşlik:1.Gömlek, 2.Halı,kilim ve namazlık vb. dokunduğu atölye

İpiy: Çok: İpiy zaman sonra.

  k

Kadak:Çivi,mıh

Kapısında kıvrılmak (yatmak): Kişiye yakınlığın göstermek.

Kasmak: Bölmek

Kaşını Yıkmak: Yukarıdan bakmak, küçümsemek

Katık: Ayran

Katıklı aş:Ayranın pişmiş yarma üzerine dökülmesiyle yapılır

Kavil etmek:Anlaşmak

Keleş: Güzel

Kendilemek:Kinlenmek

Kenef: Tuvalet, ayak yolu

Kes:Yonca, fiğ ve ot gibi bitkilerden yapılan saman

Kesdüşmek: Küçük düşmek

Kırmızı:Domates

Kıtmir: Cimri

Kıyrık:Aralık

Kirik:Sıpa, Eşşeğin yavrusu

Kirtik: Bitmek üzere olan sabun kalıntısı

Kisip kalasıca!: Ağız tadıyla yemeyesice!

Kişkilemek:Ayartmak, saldırtmak, Tahrik etmek

Kubat:Kaba

Kum gibi avuçladığın altın olsun: Her işin yolunda gitsin

Kumpür: Patates

Kurban (Kurbanlar) Olmak: Senin için ölürüm

Künde: Her gün

Küremek:Damların üstündeki veya evlerin önündeki kar'ı temizlemek

Kürtün: Semer

l

Lalanmak: Taklit etmek

Lo(Loğlamak): Toprak dam başlarını pekiştirmemede kullanılan yassı ve yuvarlak taştan yapılmış araç.

Lemi?: Öyle mi?

m

Mabeyn: Evlerde salon

Malamat: Rezil (Adam bizi malamat etti)

Melefe: Yorgan kılıfı

Meyil etmek: Gönlü olmak

Mınna: Erkek kardeş

Muhuna varmak: Farkına varmak

Mulus olmak: İhtiyaç duymak, yardım istemek

Müzevir/ Münzevir: dedikoducu, laf yetiştirici

n

Nacak: Küçük balta

Nahas: Nasıl oldu da

Nallamak: Vurmak

Nidiyon/napıyon: Ne yapıyorsun

Nörüyon:Ne yapıyorsun?

o

Oflaz: Yeterince

Oklardan gidesice!: Kurşunlara gelesice! (modern tarzda)

Okumak: Düğün veya nişana davet etmek.

Okuntu/Okuyuntu: Davetiye

ö

Öjbe: İnat

Öjbeleşmek: İnatlaşmak

Ökelenmek/Hökelenmek: Söylenmek, karşı gelmek

Ömrün uzun olsun: Uzun yaşa.

Önlük : 1. Kadınların önlerine bağladıkları ve zaman zaman malzeme taşıdıkları bez parçası, 2. İlköğretim okulu öğrencilerinin okulda giydikleri forma

Örneksiz: Çirkin

Örtme: Evin girişi, antre

Örtmek: Kapatmak

p

Pece: Pencere

Pelver: Salça

Peşkir:Havlu

Pilingir: Çöpçatan, Arabulucu

Pilingirlik yapmak: Çöpçatanlık yapmak, Arayı bulmak

Pinnik: Kümes

Pineklik: Kümes

Pinti: Cimri

Pırı: Serçe

Pırtı: Giyim Eşyası, manifatura

Puğare: Baca

Pusmak: Büzülmek, saklanmak

Pür: Ağacın yaprağı

Pürçüklü: Havuç

Püssük: Kedi

s

Sako: Ceket (Aslı Almanca'dır)

Seklem: Kendirden dokunan büyük çuval.

Salaca: Üzerinde cenaze taşınan araç

Selik: Yaramaz

Selmek: Yaramazlık yapmak

Seme: Ahmak,aptal

Serpene: Damlarda saçak

Seten: Bulgur ve yarma yapmak için kurulan ve bir hayvan yardımıyle çalışan değirmen

Setenlemek: Kaynamış buğdayı bulgur veya yarma yapmak

Sıçan: Fare

Sıhı: Sıkı

Sındı: Makas

Sırım: Deriden yapılmış ip

Sinnek: Yaşlı kadın

Sitil: Genelde bakırdan yapılmış ve içi kalaylı küçük su taşıma kovası.

Somurtmak: Sessiz sedasız canı sıkılmış şekilde beklemek.

Sona: Sonra

Sormuk: Emzik (Sormuk şekeri)

Soyha: Sevilmeyen şey, eşya, geride kalan şey

Surat: Yüz,Cehre

Südeşi: Maya

Süntük: Davetsiz  her ortama giren ve yemeğe oturan kimse, nerdeyse aileden biri, akraba

ş

Şahan: Hızlı

Şak: Orta (Arnının şakından vurdu)

Şamar: Tokat

Şaplak: Tokat patlatma

Şemşamer: Ayçekirdeği

Şıldır şip: Çar çabuk

Şikâr: Az, bulunmaz şey

Şikirsiz: Çirkin

Şişinmek: Böbürlenmek, Kibirlenmek

t

Tebelleş olmak: Sataşmak, sürekli peşinde olmak.

Temek: Ahırlardan hayvan pisliklerinin dışarı atılmasında kullanılan pencere

Toplu: Kapı, pencere çerçevesi

Tosbağ: Kaplumbağa

Tummak: Suya dalmak

Tuttuğun altın olsun: Her işin yolunda gitsin, zengin olasın.

u

Uflak: Bıçak

Uhra:Ekmek yaparken hamurun yapışmaması için dökülen un.

Uluk/ Ulumuş: Çürümüş meyve

ü

Üleş: Hayvanın sırtına yüklenen iple bağlı odun veya ot.

Üryan: Çıplak, Anadan üryan: Çırıl çıplak

v

Verep:Yokuş

y

Yaarn:Sırt

Yağlık:Mendil

Yamaç: Karşı, ön

Yampiri:Eğri büğrü

Yarenlik: Şakalaşma

Yarma:Kaynamış buğdayın setenlenmiş ve su verilerek şişirilmiş hali, Keşkek ve yoğurt çorbasında kullanılır.

Yaymak:1.Hayvan otlatmak, 2.Bir şeyi sermek.

Yellemek: 1 . Teşvik ve Tahrik etmek, 2.Ateşi körüklemek

Yellenmek: Ossurmak

Yelli: Hızlı

Yığın: Tarladaki sapların bir araya toplanmasıyla oluşan yükselti

Yiğin: Çok,yoğun

Yiğinli: Yerinde durmayana, acele hareket eden

Yosmak: Saman ve ot vb için samanlıkta yerleştirmek

Yüksünmek: Erinmek, Çekememek.

Yüzünkuylu: Aşağı doğru

z

Zaalamak: Akıp gitmek

Zahar/zaar: Her halde

Zerdali: Kayısı

Zerzavat:Sebzeler

Zevle:Örk

Zıbarmak: Kötü kişiler için ölmek, gebermek, yatıp uyumak